ด้วยภาวะสังคมปัจจุบันที่เต็มไปด้วยกระแสวัตถุนิยมนานัปการ จนกลายเป็นปัญหาสะสมลุกลามไปยังส่วนต่าง ๆ ของชีวิต โดยเฉพาะปัญหาหนี้สินที่ไม่มีวันจบสิ้น
แต่อย่างไรก็ตามในวันที่ไม่จบสิ้นนั้นก็ยังมีทางออกมากมาย ที่จะช่วยให้เราอยู่รอดภายใต้การบีบคั้นในปัจจุบันซึ่งแนวทางหนึ่งที่เราควรยึดถือคือ การพึ่งตนเอง การรู้จักความพอประมาณ ตามแนวปรัชญา "เศรษฐกิจพอเพียง" เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันให้กับตนเอง
การทำ "บัญชีครัวเรือน" จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างมาก และควรอย่างยิ่งในการลงมือทำ ทั้งนี้บัญชีครัวเรือนไม่ได้หมายถึงการทำบัญชี หรือบันทึกรายรับ-รายจ่ายประจำวันเท่านั้น หากแต่ยังหมายรวมไปถึงการบันทึกข้อมูลด้านอื่น ๆ ในชีวิต ในครอบครัว เป็นต้น เช่น บัญชีทรัพย์สิน บัญชีพันธุ์พืช บัญชีพันธุ์ไม่ในบ้าน ในชุมชนของเรา บัญชีความรู้ความคิด บัญชีผู้รู้ในชุมชน บัญชีเด็กและเยาวชนในชุมชน บัญชีภูมิปัญญาด้านต่าง ๆ เป็นต้น ปัญชีครัวเรือนจึงหมายความว่า บัญชีต่าง ๆ หรือเรื่องราวต่าง ๆ ในชีวิตของเรา ที่จดบันทึกไว้ทุกเรื่อง
ความสำคัญของการทำบัญชีครัวเรือน สามารถทำให้เรารู้อดีต-ปัจจุบัน-อนาคตได้ ซึ่งมีความสำคัญที่เราควรลงมือทำเพราะเหตุผลดังต่อไปนี้
1. ทำให้ตนเองและครอบครัวทราบรายรับ-รายจ่าย หนี้สิน และเงินคงเหลือในแต่ละวัน
- รายรับ หรือรายได้คือ เงิน หรือสินทรัพย์ที่วัดมูลค่าได้ ที่ได้รับจากการประกอบอาชีพ หรือผลตอบแทนที่ได้รับจากการให้ผู้อื่นใช้สินทรัพย์ หรือผลตอบแทนจากการลงทุนในรูปแบบต่าง ๆ เช่น รายได้จากค่าจ้างแรงงาน เงินเดือน ดอกเบี้ยรับจากเงินฝากธนาคาร หรือจากเงินให้กู้ยืม รายได้จากการขายสินค้าหรือบริการ เป็นต้น
- รายจ่าย หรือค่าใช้จ่ายคือ เงิน หรือสินทรัพย์ที่วัดมูลค่าได้ ที่จ่ายออกไปเพื่อให้ได้สิ่งตอบแทนกลับมา สิ่งตอบแทนอาจเป็นสินค้า หรือบริการ เช่น ค่าอาหาร ค่าน้ำ ค่าไฟฟ้า (ค่าสาธารณูปโภค) ค่าน้ำมัน ค่าหนังสือตำรา เป็นต้น หรือรายจ่ายอาจไม่ได้รับสิ่งตอบแทนเป็นสินค้าหรือบริการก็ได้ เช่น เงินบริจาคเพื่อการกุศล เงินทำบุญทอดกฐิน ทอดผ้าป่า เป็นต้น
- หนี้สิน คือ ภาระผูกพันที่ต้องชดใช้คืนในอนาคต การชดใช้อาจจ่ายเป็นเงินหรือของมีค่าที่ครอบครัวหรือตนเองมีอยู่ หนี้สินเป็นเงินหรือสิ่งของที่มีค่าที่ครอบครัวหรือตนเองได้รับมาจากบุคคลหรือแหล่งเงินภายนอก เช่น การกู้ยืมเงินจากเพื่อนบ้าน การกู้ยืมเงินจากกองทุนต่าง ๆ การซื้อสินค้าหรือบริการเป็นเงินเชื่อ การซื้อสินทรัพย์เป็นเงินผ่อนชำระ หรือการเช่าซื้อ เป็นต้น
- เงินคงเหลือคือ เงิน หรือสินทรัพย์ที่วัดมูลค่าได้หลังจากนำรายรับลบด้วยรายจ่าย แล้วปรากฏรายรับมากกว่ารายจ่ายจะทำให้มีเงินคงเหลือ หรือในหลักทางบัญชีเรียกว่ากำไร แต่หากหลังจากนำรายรับลบด้วยรายจ่ายแล้ว ปรากฏว่ารายจ่ายมากกว่ารายรับ จะทำให้เงินคงเหลือติดลบหรือทางปัญชีเรียกว่า ขาดทุน นั่นเอง
2. นำข้อมูลการใช้จ่ายเงินภายในครอบครัว มาจัดเรียงลำดับความสำคัญของรายจ่าย และวางแผนการใช้จ่ายเงิน โดยพิจารณาแต่ละรายการในแต่ละวันว่ามีรายจ่ายใดที่มีความสำคัญมาก และรายจ่ายใดไม่จำเป็นให้ตัดออก เพื่อให้การใช้จ่ายเงินภายในครอบครัวมีพอใช้ และเหลือเก็บเพื่อการออมทรัพย์สำหรับใช้จ่ายสิ่งที่จำเป็นในอนาคต บัญชีครัวเรือนถือเป็นส่วนสำคัญในการปฏิบัติตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง
โดยยึดหลัก 3 ข้อคือ การพอประมาณ ถ้ารู้รายรับ รายจ่าย ก็จะใช้แบบพอประมาณแต่มีเหตุผล รู้ว่ารายจ่ายใดจำเป็นไม่จำเป็น และเมื่อเหลือจากใช้จ่ายก็เก็บออม นั่นคือภูมิคุ้มกันที่เอาไว้คุ้มกันตัวเราและครอบครัว บัญชีครัวเรือนสามารถจัดได้หมด จึงนับว่ามีประโยชน์มาก
ข้อควรระวังสำคัญในการจัดทำบัญชีครัวเรือนคือ ลืมบันทึกบัญชี ทำให้ขาดความต่อเนื่องในการบันทึก และส่งผลให้ไม่อยากบันทึก ต่อมาคือการเข้าใจผิดในรายการบัญชี ไม่เข้าใจรายการที่เป็นรายรับ จึงไม่ได้บันทึกบัญชี เช่น ลูกส่งเงินมาให้พ่อแม่สำหรับใช้จ่ายทุกวันสิ้นเดือน แต่พ่อแม่ไม่ได้บันทึกบัญชีรายรับ เนื่องจากเข้าใจว่าเงินที่ได้รับมานั้นไม่ได้เกิดจาก การประกอบอาชีพของตนเอง หรือเข้าใจผิดรายการหนี้สินแต่บันทึกว่าเป็นรายรับ ทำให้ไม่ได้เก็บเงินไว้สำหรับจ่ายชำระหนี้ในอนาคต เช่น ยืมเงินจากเพื่อนบ้านมาใช้จ่ายภายในครอบครัวถึงแม้จะได้รับเงินมาแต่รายการดังกล่าวไม่ถือว่าเป็นรายรับเนื่องจากตนเองมีภาระผูกพันที่ต้องชดใช้ในอนาคต ซึ่งอาจต้องชดใช้เงินต้นพร้อมด้วยดอกเบี้ยด้วย จากสาเหตุดังกล่าวอาจทำให้ครอบครัววางแผนการใช้จ่ายเงินผิดพลาด
ส่วนข้อผิดพลาดอีกประการหนึ่งคือ การเขียนชื่อรายการผิด การบันทึกตัวเลขผิด การบวก หรือการลบจำนวนเงินผิด อาจเกิดจาการลืมจดบันทึกรายการบัญชี หรือบันทึกรายการซ้ำ ๆ กันหลายรายการ ปัญหาดังกล่าวแก้ไขโดยการคำนวณจำนวนเงินที่กระทบยอดเงินคงเหลือในบัญชี กับยอดเงินฝากธนาคารที่ครอบครัวมีอยู่จริง หรือยอดเงินที่เก็บไว้สำหรับใช้จ่ายจริง ซึ่งหากพบว่ายอดเงินคงเหลือในบัญชีเท่ากับยอดเงินคงเหลือในบัญชีเงินฝากธนาคาร แสดงว่าการจัดทำบัญชีถูกต้อง แต่หากกระทบยอดแล้ว ยอดเงินทั้งสองไม่เท่ากัน อาจเกิดจากการบันทึกบัญชีผิดพลาด หรือเงินสดของครอบครัวสูญหาย
มาตอนนี้คงรู้แล้วว่าการจดบันทึกรายรับ-รายจ่าย เป็นสิ่งที่สำคัญและจำเป็นอย่างมาก ยิ่งสภาวะเศรษฐกินไม่ดีเช่นนี้ อย่ามองข้ามการทำบัญชีครัวเรือน เพราะเห็นว่าเป็นเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ด้วยผลที่ตามมาจะบ่งบอกได้ว่า...ความมั่นคงในอนาคตของเรานั้นมีมากน้อยแค่ไหน ?
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น